W jakich pojazdach musi być zainstalowany tachograf?

Tachograf jest ważnym elementem systemu kontroli pracy kierowców. Biorąc pod uwagę fakt, że transport to jeden z głównych filarów naszej gospodarki, kluczowe było wprowadzenie do niego pewnych regulacji. Jedną z nich jest system kontroli pracy kierowców. W przygotowanym artykule skupimy się na omówieniu, w jakich pojazdach należy zainstalować tachograf. Omówimy także działanie tego urządzenia.

W jakim celu wprowadzono tachografy?

Ideą wprowadzenia tachografów było znaczące zwiększenie poziomu bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Zadaniem urządzenia jest monitorowanie czasu pracy kierowcy i tym samym zapewnienie im odpowiedniego czasu na odpoczynek. Przed wprowadzeniem tych regulacji nagminną sytuacją było przekraczanie założonego czasu pracy, co prowadziło do wielu niebezpiecznych sytuacji na drodze. Brak snu i odpowiedniej regeneracji stwarzał ogromne zagrożenie dla wszystkich uczestników ruchu drogowego.

Jak działa tachograf?

Tachograf to słowo pochodzące z języka greckiego, które oznacza zapisywanie prędkości. Jest to jedna z wielu funkcji tego urządzenia. W zależności od modelu tachografy różnią się zestawem zapisywanych parametrów. Wszystkie urządzenie rejestrują czas pracy i jazdy kierowców oraz pozostałe wykonywane przez nich czynności.

Wśród dostępnych urządzeń najczęściej wykorzystywane są tachografy analogowe i cyfrowe. Pierwszy typ wykorzystuje specjalne tarczki, które mają formę okrągłych wykresówek wykonanych z papieru. Tachografy analogowe rejestrują:

• odległość,
• prędkość,
• pomiar czasu,
• czynności wykonywane przez kierowcę.

Tachografy cyfrowe rejestrują następujące informacje:

• przebytą odległość oraz prędkość pojazdu.
• szczegółowy pomiar czasu,
• lokalizację punktu początkowego i końcowego,
• lokalizację punktów położenia zapisywanych w odstępach co 3 godziny,
• tożsamość kierowcy,
• czynności wykonywane przez kierowcę,
• dane dotyczące przeprowadzonych kontroli, kalibracji i naprawy tachografu.

Tachografy cyfrowe zapisują dane przez okres 365 dni. Mogą pracować w określonym trybie, który jest zależny od rodzaju używanej karty (kierowcy, firmowa, kontrolna lub warsztatowa). Tachografy cyfrowe mają ostrzegać kierowców prowadzących pojazdy takie jak ciężarówka, autobus czy autolawetaprzed przekroczeniem maksymalnego dopuszczalnego czasu pracy wykonywanej w sposób nieprzerwany. To z kolei ułatwia przestrzeganie obowiązujących przepisów.

Pojazdy rejestrowane po 15 czerwca 2019 roku są objęte obowiązkiem instalowania inteligentnego tachografu. Urządzenie jest podłączone do systemu nawigacji satelitarnej i wyposażone w technologię komunikacji na odległość. To znacznie ułatwia przeprowadzenie ukierunkowanej kontroli drogowej. Rozporządzenie wykonawcze (UE) 2020/1054 nakłada obowiązek instalacji inteligentnych tachografów drugiej generacji we wszystkich nowo zarejestrowanych pojazdach, począwszy od sierpnia 2023 roku. Tachografy drugiej generacji rejestrują dane dotyczące przekroczenia granicy, położenia pojazdu w trakcie załadunku i rozładunku. Najnowsze urządzenia obsługują technologię uwierzytelniania opartą na systemie Galileo.

W jakich pojazdach trzeba zainstalować tachograf?

Przepisy dotyczące obowiązku montażu i używania tachografu regulują przepisy zawarte w rozporządzeniu (UE) nr 165/2014. Określają one wymogi odnoszące się do budowy, instalacji, użytkowania, sprawdzania i kontrolowania tachografów używanych w transporcie drogowym na terenie Unii Europejskiej. Zakres stosowania urządzeń rozszerza wspomniane wcześniej rozporządzenie (UE) 2020/1054.

Obowiązek instalacji oraz użytkowania tachografów dotyczy wszystkich pojazdów o masie powyżej 3,5 tony, które są:

• wykorzystywane w transporcie drogowym rzeczy,
• wykorzystywane w transporcie osobowym i umożliwiają przewóz ponad 9 osób (wraz z kierowcą).

Od tej zasady przewidziano pewne wyjątki, do których zaliczamy:

• pojazdy przeznaczone do transportu towarów, których maksymalna masa nie przekracza 3,5 tony,
• pojazdy do przewozu nie więcej niż 9 osób,
• pojazdy używane do przewozu towarów wyłącznie w celach prywatnych,
• pojazdy, których maksymalna dopuszczalna prędkość nie przekracza 30 km/h,
• pojazdy przeznaczone do przewozu osób na liniach regularnych, gdzie maksymalny dzienny przebieg nie przekracza 50 kilometrów,
• pojazdy wykorzystywane jako pomoc drogowa, które poruszają się w promieniu maksymalnie 100 kilometrów od swojej bazy,
• pojazdy przeznaczone wyłącznie do nauki jazdy,
• pojazdy wykorzystywane przez siły zbrojne.

Od 1 lipca 2026 roku obowiązek stosowania tachografów obejmie również pojazdy o masie powyżej 2,5 tony. To ważna informacja nie tylko dla użytkowników, ale także producentów aut przeznaczonych do transportu. Do takich zaliczamy firmę Kegger, producenta autotransporterów, który dostarcza swoje produkty do odbiorców z większości krajów europejskich.

Za prawidłowe użytkowanie tachografów oraz kart kierowcy odpowiadają nie tylko osoby prowadzące pojazd, ale także przedsiębiorstwa transportowe. Firmy specjalizujące się w transporcie mają obowiązek przeszkolić wszystkich kierowców w zakresie prawidłowego działania tachografów.

Tachograf to urządzenie, które ma przede wszystkim poprawiać bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Niedopełnienie obowiązków związanych z montażem i prawidłowym działaniem tego urządzenia wiąże się z ryzykiem nałożenia mandatu zarówno na kierowcę, jak i właściciela pojazdu.